Mijn vijver

Hoe legt u een tuinvijver aan?

Bent u van plan een (zwem)vijver aan te leggen maar wilt u daarbij het evenwicht tussen de levende wezens in het water niet verstoren? Of een waterpartij aanleggen waar u kunt genieten van de rust terwijl uw vissen zich goed voelen en gedijen? Planten, insecten en dieren houden wel van een rijk en afwisselend ecosysteem waar wij als mens van kunnen genieten én leren.

Ontdek onze tips voor uw eigen vijverproject.

1. Hoe kies ik de juiste plek voor mijn vijver?

Technisch gezien kan iedereen met wat (groene) vingers, motivatie en een stappenplan een tuinvijver aanleggen. Kies een locatie waar het gemakkelijk werken is, liefst met een vrije en vlakke ondergrond. Zorg ervoor dat er geen bomen in de buurt staan om te vermijden dat er in de herfst bladeren in uw vijver vallen. Die zorgen immers voor een overdaad aan organisch materiaal en verstoren het evenwicht in het water. Om leven in de vijver te brengen, is het belangrijk dat u voor een ligging op het oosten of zuidoosten kiest, omdat uw vijver veel zon nodig heeft.

2. Waar moet ik aan denken als ik begin met de graafwerken voor mijn tuinvijver?

De locatie hebt u gekozen. Nu is het tijd om te beginnen met de graafwerken. U start altijd met de omtrek van uw vijver. Laat uw fantasie de vrije loop als het gaat om de vorm van uw vijver, maar pas op dat u niet voor een te complex ontwerp gaat. Houd het simpel en werkbaar. U wilt immers niet dat het water bij een te ‘excentrieke’ vorm in hoeken en kantjes blijft staan, want dat kan leiden tot algengroei en een opeenhoping van slib. Een goede waterbalans is essentieel als u wilt dat uw vijver er ook op de lange termijn goed blijft uitzien.

De diepte hangt ook af van de diersoorten die u in uw vijver wilt
Om te bepalen hoeveel centimeter u moet uitgraven, denkt u best eerst na over de vissoorten die u in uw vijver wilt. De minimale diepte is 80 cm (zodat uw vissen een koele zomer en een warme winter hebben). Zorg voor voldoende schaduw als het erg warm is.

Voor koi moet u sowieso een diepte van minstens 1,20 m uitgraven. Die siervissen kunnen immers flink groeien (80 cm – 1 m) en hebben veel ruimte nodig om vrij te kunnen zwemmen. Denk ook na over hoeveel koi u in uw vijver wilt. Als u er te veel zet, zullen ze niet op een gezonde manier kunnen groeien. Ze worden ziek, wat rechtstreeks gevolgen heeft op de waterfiltering, die langzamer zal zijn, en er ontstaat onbedoeld meer organisch afval dat het biologisch evenwicht kan verstoren. Meer weten? Lees ons artikel over waarom u uw vijver best niet overbevolkt.

Hoe groot moet mijn vijver zijn?
Met vissen houdt u zich best aan volgende regels:

Volwassen koi: min. 5 m³ + 1 m³/koi
Goudvissen: min. 2,5 m³ + 5 goudvissen/m³
Een andere regel, naast de minimumvolumes, is 50 cm vis per m³.
Afhankelijk van de grootte van uw vijver, moet u goed nadenken over de keuze van filters en het filteringdebiet. Daar komen we later nog op terug.

Planten in uw vijver?
Wilt u planten in uw vijver? Dan raden we u aan om de randen van uw vijver ongeveer 50 cm breed en 30-40 cm diep te maken. Zo vermijdt u ongewenste resten in uw vijver. Het is misschien beter om planten rónd uw vijver te planten in plaats van erin. Houd daarbij een redelijke afstand aan om het mineraal evenwicht niet te verstoren.

3. Welke filters in mijn vijver?

Voor helder water raden we sterk aan om een dynamisch filtersysteem te installeren dat zorgt voor een goede watercirculatie. U wilt op het wateroppervlak achtergebleven vuil vangen en het oplossen. Daarvoor beschikt u over een brede waaier aan filteropties, waarbij mechanische of bacteriële filtering de voorkeur genieten.

Maar waarin verschillen ze en waarvoor dienen ze?

1. Mechanische filtering

Mechanische filtering gebeurt door middel van een rooster of substraat met bijvoorbeeld borstels. Die vangen organisch materiaal zoals bladeren, uitwerpselen, planten enz. en houden het vast. Op die manier worden alle grove deeltjes mechanisch uit het water gefilterd (met een zeef, trommel, tapijt of borstel).

2. Gemengde filtering

Gemengde filtering is mechanisch en biologisch tegelijk. Dat noemen we ‘biomechanisch’. Het water wordt gefilterd aan de hand van een substraat dat een filtercapaciteit combineert met een bacteriële filtering, zoals Japanse matten. Zodra het organische materiaal (nitrieten/ammoniak) door de filter is tegengehouden, wordt het afgebroken door de bacteriën in de biologische filter. Vervolgens wordt het omgezet in nitraten. Die omzetting maakt deel uit van het stikstofproces.

3. Bacteriële filtering

Bacteriële filtering wordt mogelijk gemaakt met substraten die bacteriën vasthouden. Enkel de goede bacteriën worden behouden. Die stimuleren de waterbalans en houden uw vissen gezond doordat ze organisch materiaal verteren.

U ziet dus al meteen hoe belangrijk het is om regelmatig de parameters van uw water te meten.

Het belang van de stikstofcyclus in een tuinvijver
Zoals we al zeiden, wordt uw vijverwater veelvuldig beïnvloed door externe factoren. Daarom is het belangrijk dat u een zeker evenwicht in het ecosysteem van uw vijver aanhoudt. Als het water in uw vijver niet regelmatig wordt ververst, loopt u het risico dat het groen uitslaat wanneer de temperatuur stijgt en de zon feller schijnt.

Maar wat is nu precies die stikstofcyclus?

Het is een reeks natuurlijke processen die stikstof (N) omzetten in organische stoffen (ammoniak, nitrieten, nitraten en stikstofgas). Plantaardig en organisch afval (bladeren, pollen, uitwerpselen van vissen enz.) vergaat en verandert de kwaliteit van het water, waardoor het giftig kan worden als er niet genoeg aandacht aan wordt besteed.

Hoe voorkomt u dat? Met een goed gemengd filtersysteem en een krachtig UV-systeem (dat zuivert en steriliseert) om uw water gezond en helder te houden.

Meerkamerfilters: een eenvoudige, betaalbare en flexibele filteroplossing
Voor vijvers vanaf 2 m³ is dit soort filter aan te raden. Ze biedt immers heel wat voordelen en kan op ontelbaar veel manieren worden aangepast. U kunt er zoveel toevoegen als u wilt, afhankelijk van de resultaten die u wilt bereiken. Ze zijn stevig en geschikt voor volumes tot 150 m³ (zonder vissen).

4. Een pomp- of zwaartekrachtfiltersysteem?

Waar in het water zet u de filter? Hebt u een voorfilter nodig? Waar plaatst u de pomp? En verbruikt dat niet veel stroom?

Allemaal vragen die u zich moet stellen voor u uw definitieve keuze maakt. We leggen u de verschillen uit:

Filter met pomp
Deze filter plaatst u boven het waterniveau van uw vijver. U hebt ook een mechanische voorfilter nodig die al het microscopisch kleine afval tegenhoudt en ervoor zorgt dat het water vlot blijft doorstromen. Op die manier krijgen de filterbacteriën genoeg zuurstof. De pomp zelf plaatst u stroomopwaarts. Door het hoogteverschil verbruikt dit soort filter wel meer stroom.

Zwaartekrachtfilter
Deze filter plaatst u op dezelfde hoogte als het water in uw vijver. Een trommel fungeert als voorfilter. De pomp plaatst u stroomafwaarts en omdat de pomp zich op hetzelfde niveau bevindt als het water, is het stroomverbruik opvallend lager.

5. Welke substraten kiest u?

Bij de keuze van uw substraat is uw specifieke context allesbepalend.

Bij veel externe vervuiling zoals bladeren, bloemblaadjes enz. kiest u best voor borstels en/of een voorfilter (een zeef).
Zitten er veel vissen of weinig planten in uw vijver, gebruik dan een voorfilter en geef de voorkeur aan het gebruik van BioCeraHome of matala/Japanse matten. Als er vissen in uw vijver rondzwemmen, kunt u niet om stikstofverbindingen zoals ammoniak en nitrieten heen. Die kunnen schadelijk zijn voor uw vissen als er te veel van zijn, terwijl ze in kleine hoeveelheden net een goede meststof vormen. Daarom kiest u best voor een bacteriële vertering.

UV-lampen vernietigen in het water zwevende virussen, bacteriën en microalgen, wat ook voorkomt dat uw water groen wordt. Als u voor een krachtige UV kiest, kunt u ook ziekten en parasieten op uw vissen bestrijden.

Nu de technische kant klaar is, is het tijd om de decorateur in uzelf wakker te schudden en uw verbeelding de vrije loop te laten. Een heerlijk momentje dat u samen met uw gezin kan doorbrengen aan de vijver waar u al zo lang van hebt gedroomd.